[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->.pos {position:absolute; z-index: 0; left: 0px; top: 0px;}„Studia Wyborcze” , tom 1, 2006Maciej Frykowski*Iwona Jażdżewska**POPULARNOŚĆ SAMOOBRONY A POTENCJAŁSPOŁECZNO-EKONOMICZNY I KAPITAŁ SPOŁECZNY GMINWIEJSKICH WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO W 2005 ROKUCelem przedstawionych niżej analiz jest ustalenie, czy rekordowe wyniki,jakie uzyskała Samoobrona w wyborach do Sejmu ‘2005 w gminach wiej-skich województwa łódzkiego wiążą się w sposób statystycznie istotny zewskaźnikami społeczno-ekonomicznego rozwoju tych gmin, traktowanymijako zmienne wyjaśniające. Wyniki pozwolą wyjaśnić kwestię zróżnicowaniarezultatów wyborczych Samoobrony na terenach wiejskich. Drugi problembadawczy stanowi pytanie, jaki rodzaj kapitału społecznego występuje w tychspołecznościach lokalnych, w których popularność Leppera jest najwyższa.W tym wypadku wynik ten traktowany jest jako zmienna niezależna infor-mująca o preferencjach politycznych lokalnego środowiska społecznego gmi-ny, natomiast zmiennymi zależnymi są te cechy jej mieszkańców, które two-rzą bazę dla budowy rożnych typów kapitału społecznego: sieć kontaktów,podzielane wartości i normy oraz zaufanie do ludzi i instytucji.1. WYNIKI WYBORCZE SAMOOBRONY I CZYNNIKIICH ZRÓŻNICOWANIAGminy wiejskie województwa łódzkiego należą do tych rejonów, w któ-rych popularność Samoobrony osiągnęła bardzo wysoki poziom i jest onazdecydowanie najsilniejszą partią, bowiem uzyskała przeciętnie 30,11% ogółu***Dr, Akademia Świętokrzyska.Dr, Uniwersytet Łódzki.112Maciej Frykowski, Iwona Jażdżewskauprawnionych do głosowania. Powstaje pytanie, czy te zbiorowości, w któ-rych gremialnie oddawano głosy na Samoobronę tworzą większe obszary, czyteż stanowi izolowane enklawy. Wstępną odpowiedź można znaleźć analizu-jąc mapę przedstawiającą przestrzenne zróżnicowanie wyników wyborczychSamoobrony na terenie województwa łódzkiego (rys. 1).Rozkład przestrzenny tych wyników wskazuje na dość znaczną koncen-trację wpływów partii w północnej, rolniczej części województwa, na granicyKujaw (powiaty łęczycki i kutnowski), a także w części południowo-zachod-niej (powiaty wieruszowski, wieluński oraz częściowo radomszczański). Są-siedztwo Łodzi, Koluszek i Tomaszowa Mazowieckiego, to rejon, w którymwpływy Samoobrony są najsłabsze.Rys.1. Odsetek głosujących na Samoobronę w wyborach do Sejmu RP w 2005 r.w gminach wiejskich w województwie łódzkim w 2005 r.(ź r ó d ł o: opracowanie autorów na podstawie danych ze strony internetowej PKW)Popularność Samoobrony a potencjał społeczno-ekonomiczny...113W ponad połowie (56,6%) wynik wyborczy partii Leppera przekroczył30% gmin, co w naszych warunkach w skali kraju gwarantuje zwycięstwowyborcze (tab. 1).T a b e l a 1. Wyniki wyborcze Samoobrony w gminach wiejskich województwałódzkiego w 2005 r.Lp.1.2.3.4.5.6.7.OgółemOdsetekgłosówdo 2020–2525–3030–3535–4040–4545 i więcejLiczbagmin1415304017109135Odsetek gminw województwie10,411,122,229,612,67,46,7100,0Ź r ó d ł o: Opracowanie autorów na podstawie danych ze strony interne-towej PKW.Rekordowy wynik, 68,2% osiągnęła Samoobrona w Pątnowie (powiat wie-luński), a najniższy (10,8%) w przylegającym do Łodzi Andrespolu (powiatłódzki wschodni).Jednym ze sposobów wyjaśnienia tych rezultatów może być ustalenie, czywiążą się one w istotny sposób z potencjałem ekonomicznym gmin. Nasuwająsię dwie hipotezy. Pierwsza nawiązuje do istniejącego stereotypu populistycz-nej partii, mogącej liczyć jedynie na wyborców o niskim statusie społecznym.Zaplecze partii Leppera tworzą biedne wiejskie gminy rolnicze, którychmieszkańcy należą do „przegranych” w wyniku transformacji. Z kolei w gmi-nach prężnych gospodarczo, o znacznej liczbie prywatnych przedsiębiorców,jej wpływy są znacznie słabsze.Jednak już pobieżna obserwacja postaci kandydatów i posłów Samoobronynasuwa drugą hipotezę: popularność Samoobrony jest największa w gminacho najwyższym poziomie produkcji rolnej, w których przeważa dążenie do za-chowania i umocnienia dotychczasowego systemu redystrybucji i reglamen-tacji oraz obawa przed konkurencją ze strony innych, w tym unijnych, pro-ducentów rolnych.Hipotezy powyższe można określić mianem ekonomicznych. Pozytywnaweryfikacja pierwszej z nich będzie miała miejsce wówczas, gdy okaże się, żepopularność tej partii jest relatywnie wyższa w najuboższych gminach, o naj-wyższych wskaźnikach wykluczenia społecznego. W myśl drugiej hipotezy114Maciej Frykowski, Iwona Jażdżewskapartia Leppera uzyskała relatywnie lepsze wyniki w zamożniejszych gminachrolniczych. Niewykluczone, że hipotezy te mają charakter komplementarny,co może prowadzić do wniosku, że popularność Samoobrony będzie rosław miarę polaryzacji ekonomicznej wsi.Poza wymienionymi uwarunkowaniami „ekonomicznymi” można równieżwysunąć hipotezy wiążące wyniki wyborcze Samoobrony z wskaźnikamidemograficznymi i nieekonomicznymi zmiennymi statusu społecznego, taki-mi jak poziom wykształcenia.Weryfikacja tych hipotez przeprowadzona została metodą analizy korela-cyjnej, a charakter zmiennych, które przybrały postać skali ilorazowej, umoż-liwił zastosowanie współczynnika korelacjirPearsona.1.1. WSKAŹNIKI EKONOMICZNE JAKO ZMIENNE NIEZALEŻNEPotencjał ekonomiczny gmin może być określany na wiele sposobów. Jakwykazały dotychczasowe badania, informacje o finansach publicznych pod-miotach gospodarczych oraz dochodach i inwestycjach mieszkańców bardzodobrze charakteryzują potencjał ekonomiczny gmin. O stanie rozwoju gospo-darczego i potencjału ekonomicznego gmin wiejskich w województwie łódz-kim informują cechy diagnostyczne określone przez kilka wskaźników. Nale-żą do nich1:– udział dochodów własnych w dochodach budżetu gminy,– udział podatku rolnego w dochodach budżetu gminnego,– udział podatków dochodowych w podatkach,– dochody własne na 1000 mieszkańców,– odsetek wydatków na inwestycje,– odsetek powierzchni rolnych*.Wskaźniki informujące o potencjale sektora prywatnego to:– odsetek osób pracujących w sektorze prywatnym*,– odsetek jednostek prywatnych w jednostkach REGON*,– liczba i średnia powierzchnia mieszkań oddanych do użytku w latach1997–2004.Najsilniejszą cechą opisującą aktywność ekonomiczną gmin wiejskichokazał się wskaźnik określający udział dochodów własnych w dochodachogółem budżetów gmin, którego rozkład przedstawia histogram (rys. 2). Zde-cydowana większość gmin wiejskich (80) osiąga wartość wskaźnika poniżejśredniej dla gmin wiejskich województwa (34%), a pozostałe 55 gmin powy-żej jego wartości. Gminą wyróżniającą się największym udziałem dochodów1Dane oznaczone gwiazdką dotyczą 2002, pozostałe – 2004 r.Popularność Samoobrony a potencjał społeczno-ekonomiczny...115własnych w budżecie ogółem (97,6%) jest przemysłowy Kleszczów, na ob-szarze którego funkcjonuje kopalnia i elektrownia. Jest to jedna z najbogat-szych gmin w Polsce. Do grupy o bardzo dużym udziale tego wskaźnika(>60%) należą trzy gminy leżące w sąsiedztwie Łodzi: Rzgów, Pabianice,Ksawerów, oraz dwie w sąsiedztwie kopalni: Bełchatów i Rząśnia. Wysokąwartość (>50%) wskaźnika zanotowano również w gminach: Inowłódz,Szczerców, Ozorków, Masłowice, Ujazd, Zgierz, Wolbórz, Tomaszów Mazo-wiecki. Przeciwną kategorią stanowią gminy o małym udziale dochodówwłasnych w budżecie gminy, a wśród nich te, w których omawiany wskaźniknie przekracza 20%: Brąszewice, Rzeczyca, Cielądz, Klonowa, Czerniewice,Aleksandrów, Żelechlinek, Kiełczygłów, Lututów, Poświętne.302520liczba gmin1510520406080100%Rys. 2. Udział dochodów własnych w dochodach ogółem gmin wiejskichw województwie łódzkim w 2004 r.(ź r ó d ł o: opracowanie autorów na podstawie danych GUS)Drugim wskaźnikiem mówiącym o aktywności ekonomicznej gmin jestdochód własny gminy przeliczony na 1 mieszkańca. Jest on silnie skorelo-wany z udziałem dochodów własnych w dochodach ogółem budżetów gmin(r = 0,92 dla wszystkich gmin – bez Kleszczowa).[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

slaveofficial.keep.pl