- W Boga - wierze. Natomiast nie bardzo wierzę w to, co ludzie mówią o Bogu.

Jacek Szlachta
Gospodarka regionalna

TEZY STRATEGII ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO
POLSKI WSCHODNIEJ DO 2020 r.

PRZESŁANKI PODJĘCIA PRAC NAD STRATEGIĄ POLSKI WSCHODNIEJ (1)

•          Rozwój Polski Wschodniej jest priorytetem w programie Rządu

•          Jest to największy w Unii Europejskiej obszar niskiej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej

•          Obszar ten będzie beneficjentem europejskiej polityki spójności w trakcie kolejnych okresów programowania polityk Wspólnoty, 2007-2013, 2014-2018 i 2019-2023

•          Unia Europejska zdecydowała o przeznaczeniu specjalnej alokacji na rzecz Polski Wschodniej w latach 2007-2013

•          Negatywny przebieg procesów społeczno-ekonomicznych w Polsce Wschodniej 

DYNAMIKA ROZWOJU

Zmiany PKB na mieszkańca w latach 1997-2003 (UE25=100)

województwo

1997

2003

lubelskie

33,6

33,2

podkarpackie

33,4

33,2

podlaskie

35,4

35,7

świętokrzyskie

33,3

36,7

warmińsko-mazurskie

35,2

37,0

Polska

44,2

47,0

Znaczenie prac nad Strategią  (1)

•          Najwybitniejsi przedstawiciele badań ekonomiczno-społecznych i regionalnych Europy i Polski podjęli prace nad ekspertyzami problemowymi

•          Formuła Zespołu Międzyresortowego uwzględniająca różnego rodzaju partnerów: administracja rządowa, wojewódzka administracja samorządowa, przedstawiciele środowiska profesjonalno-akademickiego, inne środowiska (pozarządowe, biznesowe)

•          Unikalne i pionierskie przedsięwzięcie – w Polsce po 1989 roku nie została przygotowana jakakolwiek strategia dotycząca kilku województw o charakterze makroregionalnym

•          Przełożenie wyników prac na dokumenty średniookresowe przedstawiane na potrzeby Unii Europejskiej

MOCNE STRONY (1)

KLASYFIKACJE SIŁY ROBOCZEJ

SŁABE STRONY (1)

Niska przedsiębiorczość mieszkańców

Starzejące się społeczeństwo:

SŁABE STRONY (2)

SZANSE (1)

ZAGROŻENIA (1)

Filozofia strategii (1)

•          Nie jest zorientowana na przeciwdziałanie rozwojowi społeczno-gospodarczemu Polski Wschodniej, co zakłóciłoby możliwość oglądania pierwotnych struktur nie zakłóconych cywilizacyjnie

•          Nie jest zorientowana na przeciwdziałanie otwarciu terytorialnemu tych obszarów, co może prowadzić do znanego efektu wymywania

•          Nie zakłada iż zasadniczo niższe poziomy, udziały i standardy kształcenia w Polsce Wschodniej są korzystne, gdyż wówczas młodzież nie wyjedzie 

•          Nie zakłada iż korzystne dla rozwoju Polski Wschodniej byłyby znacznie mniejszej niż gdzie indziej w Polsce alokacje środków funduszy europejskich na mieszkańca, co pozwoliłoby uniknąć efektu NRD (patologii wynikających z obfitości środków)

•          Nie zakłada uczynienia z Polski Wschodniej skansenu 

Cel strategiczny

•          Celem strategicznym polityki państwa w latach 2007-2020 jest wzrost poziomu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej całej Polski Wschodniej i wszystkich jej województw w rozszerzonej Unii Europejskiej

Środki na realizację Strategii

Przede wszystkim dostępne z Unii Europejskiej w ramach europejskiej polityki spójności. Przy założeniu zbliżonej alokacji na mieszkańca Polski Wschodniej i pozostałej części kraju daje to około 21,55% czyli około 26 mld euro (w cenach z 2004 roku), około 4,5 polskie wspólfinansowanie publiczne, około 5 mld współfinansowanie ze środków prywatnych    

Jakie są kluczowe kierunki oddziaływania (1)

•          (1) Oddziaływanie na poprawę jakości kapitału ludzkiego

•          (2) Budowanie społeczeństwa informacyjnego opartego na wiedzy

•          (3) Wspieranie gospodarki (MSP, innowacyjne segmenty, klastry)

               (4)  Rozwijanie infrastruktury transportowej w relacji z układem zewnętrznym i wewnątrz Polski Wschodniej

•          (5) Wykorzystanie położenia przy zewnętrznej granicy UE

•          (6) Wsparcie funkcji metropolitalnych miast wojewódzkich Polski Wschodniej

•          (7) Konserwacja wysokiej jakości środowiska przyrodniczego Polski Wschodniej będącego cennym zasobem rozwojowym

Monitorowanie strategii

•          Mierniki dotyczące spójności gospodarczej (PKB na mieszkańca według parytetu siły nabywczej), społecznej (wskaźnik zatrudnienia) oraz terytorialnej (wskaźnik dostępności) zestawiane dla każdego z województw na tle całej Unii Europejskiej

Warunki osiągnięcia sukcesu przez Strategię (1)

•          Zorientowanie dostępnych środków na działania rozwojowe, a nie na konsumpcję

•          Bazowanie na endogenicznym potencjale rozwojowym

•          Zorientowanie strategii na budowanie społeczeństwa opartego na wiedzy

•          Zorientowanie strategii na konkurencyjność regionów 

•          Uruchomienie szerokiej palety instrumentów, bowiem nie ma jednego prostego zunifikowanego rozwiązania

•          Uwzględnienie specyfiki poszczególnych województw

•          Zwiększenie możliwości współfinansowania działań rozwojowych przez samorządy Polski Wschodniej

•          wymaga  działań realizowanych przez trzy poziomy władzy publicznej odpowiedzialnej za realizację polityki rozwoju – poziom centralny, regionalny i lokalny.

•          zbyt duże zróżnicowania regionalne ograniczają możliwości rozwoju całego kraju.

•          sukcesy w rozwoju Polski Wschodniej nie są tylko realizacją aspiracji i potrzeb regionalnych społeczności, lecz leżą w interesie całego kraju

Warunki osiągnięcia sukcesu przez Strategię – poziom rządowy (1)

•          strategia stanowić będzie trwały (niezależny od zmian politycznych) dokument stanowiący ramy rozwojowe na  lata 2007-2020

•          Strategia powinna być realizowana za pomocą wieloletnich programów rządowych oraz za pomocą programów operacyjnych współfinansowanych przez Unię Europejską.

•          Szczególne znaczenie ma ustanowienie specjalnego programu operacyjnego „Rozwój Polski Wschodniej”, który będzie funkcjonował w obecnej perspektywie budżetowej 2007-2013.

•          istotne jest, aby po roku 2013 w kolejnych perspektywach budżetowych Unii Europejskiej były kontynuowane działania poprzez ustanawianie kolejnych programów operacyjnych

•          Istotnym elementem wdrażania strategii jest też jasne określenie odpowiedzialności i kompetencji w strukturach rządowych za realizację strategii

•          ustanowienie pełnomocnika rządu w Ministerstwie właściwym ds. rozwoju regionalnego, który:

•          1) odpowiadałby za realizację programu operacyjnego „Rozwój Polski Wschodniej”,

•          2) koordynował działania w innych programach rządowych na rzecz realizacji strategii

•          3) współpracowałby z samorządami województw i lokalnymi Polski Wschodniej w zakresie osiągania celów strategii

Warunki osiągnięcia sukcesu przez Strategię – poziom regionalny

•          Rolą samorządów województw Polski Wschodniej jest prowadzenie własnej polityki rozwoju regionalnego  przy wykorzystaniu środków własnych i RPO, tak aby działania rządu i samorządu dawały  efekt synergiczny

•          dobra i efektywna współpraca samorządów województw Polski Wschodniej z wojewodami, aby uniknąć niepotrzebnych konfliktów ograniczających efektywność wsparcia unijnego i rządowego.

•          Od współpracy na poziomie regionalnym między samorządami oraz z wojewodą  zależy absorpcja środków wsparcia na realizację strategii.

•          współpraca wszystkich szczebli samorządu terytorialnego na rzecz prowadzenia działań prorozwojowych, ze szczególnym uwzględnieniem pozyskiwania bezpośrednich inwestycji zewnętrznych  oraz wspierania MŚP

Warunki osiągnięcia sukcesu przez Strategię – poziom lokalny

•          Samorządy lokalne są ważnym uczestnikiem realizacji strategii, gdyż ze środków własnych oraz aktywnością działań lokalnych wspierają rozwój społeczno-ekonomiczny swoich terenów.

•          przygotowują ważne projekty rozwojowe

•          Do obszarów aktywności lokalnej należą  m.in. wzrost jakości infrastruktury technicznej, tworzenie społeczeństwa obywatelskiego otwartego na postęp technologiczny, tworzenie nowoczesnych klastrów opartych o współpracę biznes – władze lokalne – instytucje otoczenia biznesu.

•          Szczególną rolę i odpowiedzialność muszą na siebie przejąć samorządy gminne stolic województw Polski Wschodniej

•          Szybkie przygotowanie się do przejęcia funkcji metropolitalnych oraz wzorowa współpraca z władzami rządowymi i samorządem województwa z jednej strony, a także samorządami gmin w obszarze oddziaływania metropolitalnego z drugiej strony, w istotny sposób może przyśpieszyć rozwój całego regionu.

Gospodarka regionalna Dokumenty strategiczne Lubelszczyzny

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 (1)

l       Cel główny Przyspieszenie tempa rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej w zgod2zie z zasadą zrównoważonego rozwoju

l       Zasięg terytorialny województwa: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie

l       Srodki 2675 mln euro, 2273 mln euro UE, 401 mln euro polskie 

l       Beneficjenci: uczelnie, jst, związki i stowarzyszenia jst, jednostki naukowe, przedsiębiorcy, osoby prawne albo jednostki organizacyjne które nie prowadzą innej działalności poza inwestycjami w MSP we wczesnej fazie rozwoju, organizacje pozarządowe, instytucje ważne dla regionu z punktu widzenia rozwoju (WUS, BPP), instytucje otoczenia biznesu, organy administracji rządowej, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

PO RPW – priorytety (1)

l       1. Nowoczesna gospodarka

l       Działania:

l       Infrastruktura uczelni

l       Wsparcie powstawania i dokapitalizowania instrumentów inżynierii finansowej

...